Η πρωινή καταχνιά δεν έχει ακόμη διαλυθεί, τσουχτερή η ψύχρα στις πλαγιές του Θερίσου. Ξημέρωνε η 10η Μαρτίου του 1905. Και οι πρώτες ακτίνες του ήλιου είδαν τρεις άνδρες να σκαρφαλώνουν τη δασωμένη βουνοπλαγιά. Ήταν ο Βενιζέλος με τον Κ. Φούμη και τον Κ. Μάνο, τους δύο παλιούς συνεργάτες και συμπολεμιστές του. Βιάζονταν γιατί τους περίμεναν. Εκεί ψηλά στο Θέρισο, είχαν συγκεντρωθεί τα πρωτοπαλλήκαρα της Κρήτης - οπλαρχηγοί μπαρουτοκαπνισμένοι με κορμιά αυλακωμένα βαθιά από τις λαβωματιές. Μια ακόμη λαβωματιά δεν είχε να κάνει - κάλλιο το βόλι από τον τύραννο. Ήταν η ψυχή της Κρήτης που σαν είδε τον Βενιζέλο αναγάλλιασε. Μπαλωθιές χαιρέτησαν τον ερχομό του. Ήταν η απάντηση στον πρίγκηπα, απάντηση που έδωσε ο Βενιζέλος ο ίδιος με τούτα τα λόγια:


«Συνεκεντρώθημεν εδώ με την απόφασιν να αποτινάξωμεν την τυραννίαν της Αρμοστείας. Αλλα η ελευθερία του Κρητικού λαού τότε μόνον θα κατοχυρωθεί, όταν η Κρήτη ενωθεί μετά της Μητρός Ελλάδος. Προτείνω να κηρύξωμεν την πολιτικήν ένωσιν της Κρήτης μετά του ελληνικού βασιλείου, εις εν μόνον ελεύθερον και συνταγματικόν κράτος». Καινούργιες μπαλωθιές αντήχησαν στον αγέρα - είχε «ψηφισθεί» η πρότασή του. Αυτός ήταν ο ...ανθενωτικός.

Είναι αλήθεια πως οι πρόξενοι των μεγάλων δυνάμεων θέλησαν να αντιδράσουν - απείλησαν, φοβέρισαν, μα τελικά υποχώρησαν στις αξιώσεις του Βενιζέλου. Κι ο Γεώργιος υποχρεώθηκε να παραιτηθεί. Ήταν Ιούλιος του 1906. Ως την τελευταία στιγμή ο πρίγκηπας αγωνίσθηκε να κρατήσει το μικρό του βασίλειο. Ακόμη και την στιγμή που ένα αμάξι με φώτα σβηστά τον πήγαινε στο λιμάνι για να φύγει αθόρυβα, ο Γεώργιος έλπιζε. Βλέπει κόσμο, πολύν κόσμο, να έχει συγκεντρωθεί στο δρόμο για το Ακρωτήρι. Πιστεύει πως έμαθαν την αναχώρησή του και θέλουν να τον εμποδίσουν. Φωτiζεται το πρόσωπό του. Η απογοήτευσή του θα είναι τραγική. - «Ησυχάστε Υψηλότατε», του λέει ο αμαξάς. «Δεν είναι για εσάς. Τον Βενιζέλο περιμένουν, το Βενιζέλο και τα παλληκάρια του που κατεβαίνουν από το Θέρισο». Αυτό ήταν το τέλος της αρμοστείας του πρίγκηπα.
Ηφαίστειο που κοχλάζει και πάλι η Κρήτη. Ο βασιλιάς Γεώργιος Α΄ Γλύξμπουργκ με την άδεια των μεγάλων δυνάμεων, διορίζει αρμοστή τον Αλέξανδρο Ζαΐμη. Σύντομη θα είναι και η δεύτερη αρμοστεία. Οι Κρητικοί, έχοντας βρει πια τον αρχηγό τους, απαιτούν ένωση και αμέσως. Τα επεισόδια διαδέχονται το ένα τ¨άλλο. Ο Ζαΐμης φεύγει (28 Σεπτεμβρίου 1908) για να μην επιστρέψει πια. Οι Χανιώτες μαζεύτηκαν στο Πεδίο του ’ρεως, κηρύσσουν την ένωση της Κρήτης κι η σημαία της κρητικής πολιτείας υποστέλλεται για να δώσει την θέση της στην ελληνική - υπάλληλοι και στρατιωτικοί ορκίζονται πίστη στον βασιλέα των Ελλήνων. Τον επόμενο μήνα η Κρητική Συνέλευση κηρύσσει επίσημα την ένωση και καλεί τον βασιλιά να «λάβη κατοχήν της νήσου». Εκλέγει προσωρινή πενταμελή κυβέρνηση και αυτοδιαλύεται. Βουλή της Κρήτης είναι πια η Βουλή της Ελλάδας. Σημαία της η κυανόλευκη. Για μία ακόμα φορά οι Κρητικοί έδειξαν ότι ξέρουν να κερδίζουν μόνοι την λευτεριά τους. Η επανάσταση του Θερίσου στάθηκε εθνικό φωτεινό μετέωρο. Η λάμψη της διέλυσε την καταχνιά του πολιτικού ορίζοντα, ήρθε να θερμάνει την μουδιασμένη μετά το 1897 ψυχή τον έθνους.